بانوی فیلمساز ترک به زبان اسپرانتو فیلم ساخت!
بانوی ترک‌تبار Tuğçe Sen فیلمی کوتاه نه درباره‌ی اسپرانتو که به زبان اسپرانتو ساخته است، فیلم در چندین جشنواره‌ی بین‌المللی مورد توجه قرار گرفته است. متن زیر مصاحبه‌ی مجله‌ی معتبر اینترنتی " لیبه‌را فولی‌یو" با این فیلمساز است که آن را نیره ابراهیم پور به فارسی ترجمه کرده است:
من در قلب و ذهنم اسپرانتیست به دنیا آمدم
چند روز پیش دنیای اسپرانتو در کمال شگفتی از وجود فیلمی کوتاه به زبان اسپرانتو مطلع شد که سال گذشته در چند جشنواره‌ی سینمایی به نمایش در آمده بود. این فیلم را بانویی غیر اسپرانتیست از ترکیه به نام "توگچه مادایانتی سن" / Tuğçe Sen ساخته است. او کارگردان، سناریونویس و عکاس است و تحصیلاتش را در باره‌ی فیلم‌سازی در دانشگاه "سین سیناتی" امریکا، جایی که او چندین جایزه به دست آورده، به پایان رسانیده است. بعد از اتمام تحصیلاتش در تلویزیون امریکا مشغول به کار شد و بعد از مدتی به ترکیه برگشت و در تلویزیون استانبول و استودیو فیلم شروع به کار کرد. او همچنین در رشته‌ی باستان‌شناسی دکترایش را گرفت و هم اکنون به‌عنوان فیلمساز مستقل عمل می‌کند. مجله‌ی اینترنتی "لیبه‌را فولی‌یو" (برگ آزاد) با او مصاحبه‌ای کرده است تا علت ساخت فیلمی به زبان اسپرانتو را از او جویا شود.
لیبه‌را فولی‌یو : ارتباط شما با اسپرانتو چیست و چرا تصمیم گرفتید که فیلمی به این زبان بسازید؟
تاگسو سن: زمانی که من می‌بایست در مورد دنبال کردن شغلم در خصوص سینما تصمیم‌گیری می کردم (چرا که من باستان‌شناس نیز هستم) تنها یک مشکل، یک سد، پیش رو داشتم و آن زبان بود. من همیشه مخالف انسان‌های ناسیونالیست بودم و همیشه خودم را حتی از 13 سالگی شهروند جهان می‌دانستم.
زمانی که سناریوی فیلم کوتاه "بی‌تحرک" را می‌نگاشتم تصمیم گرفتم که زبان هنری خلق کنم و برای رسیدن به این هدف بسیار تلاش کردم (همچون "برگمن" که در یکی از فیلم‌هایش این ایده را به نمایش گذاشته بود) ولی در همان زمان اسپرانتو را به خاطر آوردم. من همیشه ایده‌های این زبان را می‌ستودم و همیشه به اهداف پاک و خالص و معانی عمیق آن اعتقاد داشتم و در همان زمان بود که تصمیم گرفتم فیلم‌سازی باشم که فیلم‌هایی را به زبان اسپرانتو می‌سازد. من در مورد جنبش اسپرانتویی آگاهی دارم اما نمی‌دانم که چرا هیچگاه به‌طور رسمی بخشی از این جنبش نبودم ولی بدون شک در قلب و ذهنم، من اسپرانتیست به دنیا آمده‌ام.
در تیترهای پایانی فیلم نام "جیم رایان" به‌عنوان مشاور اسپرانتویی به نمایش در می‌آید، چگونه همکاری ایشان با شما آغاز شد؟
هنگامی که در امریکا مشغول به تحصیل بودم دنبال مترجمی برای سناریوام بودم و با چندین نفر در این خصوص مکاتبه کردم. "جیم رایان" با مهربانی درخواست مرا پذیرفت و سناریوام را یک‌ر‌وزه به اسپرانتو ترجمه کرد. من هیچگاه موفق به دیدارش نشدم و خیلی دوست داشتم که این اتفاق بیافتد ولی ایشان در آن زمان در واشنگتن سکونت داشتند و من در سین سیناتی. امیدوارم که زمانی ایشان را حتما ملاقات کنم.
با توجه به این‌که بازیگرها اسپرانتیست نبودند تلفظ واژه‌ها، در فیلم قابل قبول بود، شما برای این مورد چه‌کاری انجام دادید؟
من خیلی با بازیگرها تمرینِ بازی کردم و آن‌ها تلفظ من را تقلید می کردند و معنی هر واژه را یاد گرفتند تا بدانند که کجا و چگونه حالت درست را اجرا کنند و این مرحله‌ی سختی بود ولی غیر ممکن نبود. این فیلم کوتاهی بود و ما باید ببینیم که از عهده‌ی فیلم بلندتر چگونه برخواهم آمد. من خوشحالم که اشتباهات مهمی نداشتیم چرا که در این مورد بسیار نگران بودم اما الان آسوده خاطرتر هستم.
بنا به اطلاعات رسیده، این فیلم در سال 2009 به پایان رسیده است اما این‌گونه به نظر می‌رسد که به تازگی جنبش اسپرانتویی از وجود آن آگاه شده است، چرا این اتفاق افتاد؟
بله من این فیلم را سال گذشته ساختم اما آن را به هیچ سازمان اسپرانتویی نفرستادم. به‌نظر می‌رسد که ذهن من به این روش عمل نمی‌کند. من از استادم در امریکا که این فیلم را چنبش اسپرانتویی ارسال کرد بسیار سپاسگذارم و از این رویداد بسیار خرسند و شگفت زده‌ام.
واکنش تماشاگران به این‌که این فیلم به زبان اسپرانتو است، چگونه بود؟
واکنش تماشاگران بسیار متفاوت بود و آن‌ها اصلا نفهمیدند که این فیلم به چه زبانیست و سعی کردند حدس بزنند. موضوع جالبی بود. برخی بسیار به این زبان علاقمند شدند و می گفتند که از لحاظ آوایی بسیار شبیه یونانی و اسپانیایی و ... است. بسیاری از افراد نمی‌دانستند که اسپرانتو چیست و به همین دلیل من بروشورهایی را درباره‌ی اسپرانتو به همراه دی وی دی فیلم در اختیار بینندگان قرار دادم تا آن‌ها حداقل اطلاعات را درباره‌ی زبان اسپرانتو داشته باشند.
آیا شما قصد دارید که فیلم دیگری به زبان اسپرانتو بسازید یا ارتباط دیگری با زبان یا جنبش ما داشته باشید؟
بله من فیلم‌هایی را به زبان اسپرانتو خواهم ساخت چرا که فیلم‌های من در مورد وجود انسان‌ها، بدون در نظر گرفتن مرزهای کشوری و زمانی و زبانی و سیاست ملت‌هاست. در حال حاضر بر روی سناریوی فیلم بلندی کار می‌کنم پس از به پایان رسیدن به زبان اسپرانتو ترجمه خواهد شد.
به‌علاوه، تصمیم دارم که زبان اسپرانتو را یاد بگیرم. در حال حاضر در ترکیه زندگی می‌کنم ولی در فکر این هستم که نقل مکان کنم به کانادا یا کشورهایی شبیه به آن چرا که در ترکیه مسائل فراوانی وجود دارد که برایم مشکل‌ساز است خصوصا برای منی که نه مسلمان هستم و نه ناسیونالیست، نمی‌شود در این‌جا به راحتی تهیه‌کنندگانی را پیدا کرد که شانس ساختن فیلم اسپرانتویی را به من بدهند. خواهیم دید تا چه پیش آید ... زندگی، چیزی عجیب است.
مصاحبه از: تونیو دل باریو / Toño del Barrio
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر